Δεκαέξι φοιτητές του Πανεπιστημίου Πατρών κατέκτησαν το Αργυρό μετάλλιο στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό Συνθετικής Βιολογίας, iGEM Competition, στον οποίο συμμετείχαν 250 ομάδες από όλο τον κόσμο. Η τελική φάση του διαγωνισμού έγινε διαδικτυακά στις 22 Νοεμβρίου.
Η ομάδα iGEM Patras, με επικεφαλής τον καθηγητή Γεώργιο Πατρινό, προχώρησε στην ανάπτυξη ενός φορητού διαγνωστικού εργαστηρίου μοριακής βιολογίας με στόχο τον εύκολο και ακριβή προσδιορισμό της απαιτούμενης δόσης στατινών, μια κατηγορίας φαρμάκων που χορηγούνται σε ασθενείς που πάσχουν από καρδιαγγειακά νοσήματα, τα οποία αποτελούν και την πρώτη αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες. Συνδυάζοντας την Φαρμακογονιδιωματική με την Τεχνητή Νοημοσύνη (A.I.) δημιούργησε μια web-based εφαρμογή, που είναι προσβάσιμη σε όλους μέσω του www.hippocrates.com, με σκοπό την υποβοήθηση των ιατρών στη δημιουργία ενός εξατομικευμένου δοσολογικού σχήματος για κάθε ασθενή, λαμβάνοντας υπόψιν και το γενετικό του υπόβαθρο.
Ποια είναι η iGEM Patras
Η iGEM Patras σχηματίστηκε έπειτα από συνεργασία του εργαστηρίου Φαρμακογονιδιωματικής και Εξατομικευμένης Θεραπείας του τμήματος Φαρμακευτικής και του εργαστηρίου Τεχνικής Μηχανικής και Ταλαντώσεων του τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών και αποτελείται από φοιτητές, προπτυχιακού, μεταπτυχιακού και διδακτορικού επιπέδου σπουδών, των τμημάτων Φαρμακευτικής, Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών και Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πατρών, καθένας εκ των οποίων επιτελεί διαφορετικό ρόλο στην ομάδα.
Πώς γίνεται μια τέτοια υπερομάδα να βρίσκεται στην Ελλάδα; Απαντά ο Δρ Γεώργιος Πατρινός, Τακτικός Καθηγητής Φαρμακογονιδιωματικής και Φαρμακευτικής Βιοτεχνολογίας και Διευθυντής στο εργαστήριο Φαρμακογονιδιωματικής και Εξατομικευμένης Θεραπείας του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών: «Μέχρι το 2009 ήμουν στην Ολλανδία κατέχοντας θέση Καθηγητή. Αλλά ένιωθα ότι ήθελα να επιστρέψω. Ήθελα να συνεχίσω την Επιστήμη μου εδώ όπου υπήρχε μεγαλύτερη ανάγκη. Επέστρεψα αποδεχόμενος να αναλάβω μια θέση κατώτερης βαθμίδας (αυτή του επίκουρου Καθηγητή). Αποδείχθηκε ευλογία! Η επιλογή μου αυτή με βοήθησε να φτιάξω την ερευνητική ομάδα με την οποία μέσα σε 7 μήνες καταφέραμε να κάνουμε 2 δημοσιεύσεις στο Nature Genetics (10/10 και 4/11)!
Και τελικά να δημιουργήσουμε μια "νησίδα Αριστείας" σε ένα περιφερειακό Πανεπιστήμιο της χώρας. Παιδιά δικά μας συνεχίζουν τις σπουδές τους σε κορυφαία πανεπιστήμια του εξωτερικού (LSE, UCL, Kings College, Barts Queen Mary, Harvard, Max Plank και τόσα άλλα), όπου λειτουργούν ως οι καλύτεροι πρεσβευτές μας. Η Ελλάδα μπορεί να είναι μικρή, αλλά έχει τεράστια προοπτική. Impossible is nothing…»
[Δείτε την υπόλοιπη συνέντευξη του Δρ Πατρινού εδώ.]
Το project Hippocrates
Μετά από περίπου 1 χρόνο προσπαθειών η ομάδα από την Πάτρα κατάφερε να παρουσιάσει επιτυχώς, σε κριτές διεθνούς φήμης, το Project Hippocrates και να εξηγήσει τον λόγο για τον οποίο εν έτει 2020 υπάρχουν ακόμη ασθενείς που παραπονιούνται για τις παρενέργειες των φαρμάκων που λαμβάνουν. Μέχρι σήμερα, τα δύο στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη, πριν τη χορήγηση ενός φαρμάκου, είναι τα χαρακτηριστικά του ατόμου (Φύλο, Ηλικία, Βάρος κτλ) και το ιστορικό αυτού (χρόνιες παθήσεις, προηγούμενες αλλεργικές αντιδράσεις κτλ) που σε συνδυασμό με την προσωπική εμπειρία του ιατρού, οδηγούν στην επιλογή του καταλληλότερου φαρμάκου και του προτεινόμενου δοσολογικού σχήματος. Ωστόσο, ο μόνος παράγοντας που δεν λαμβάνεται υπόψιν είναι αυτός που κάνει κάθε άνθρωπο μία μοναδική περίπτωση ασθενούς. Το DNA! Αυτό το κενό έρχεται να καλύψει η επιστήμη της Φαρμακογονιδιωματικής μέσω της οποίας εξηγείται ο λόγος για τον οποίο ανάμεσα σε δύο ασθενείς, που λαμβάνουν την ίδια δόση, το φάρμακο μπορεί να έχει θεραπευτικά αποτελέσματα για τον πρώτο ενώ για τον δεύτερο να είναι άκρως τοξικό.
Θέλοντας, λοιπόν, να επαναπροσδιορίσει τον τρόπο χορήγησης φαρμάκων, η ομάδα iGEM Patras προχώρησε στην ανάπτυξη ενός φορητού διαγνωστικού εργαστηρίου μοριακής βιολογίας με στόχο τον εύκολο και ακριβή προσδιορισμό της απαιτούμενης δόσης στατινών, μια κατηγορίας φαρμάκων που χορηγούνται σε ασθενείς που πάσχουν από καρδιαγγειακά νοσήματα, τα οποία αποτελούν και την πρώτη αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες.
Πώς όμως αυτό το διαγνωστικό εργαλείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από την ιατρική κοινότητα; Η ομάδα iGEM Patras, συνδυάζοντας την Φαρμακογονιδιωματική με την Τεχνητή Νοημοσύνη (A.I.) δημιούργησε μια web-based εφαρμογή, που είναι προσβάσιμη σε όλους μέσω του www.hippocrates.com, με σκοπό την υποβοήθηση των ιατρών στη δημιουργία ενός εξατομικευμένου δοσολογικού σχήματος για κάθε ασθενή, λαμβάνοντας υπόψιν και το γενετικό του υπόβαθρο.
Είναι η πρώτη φορά που μια ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών συμμετέχει στον εν λόγω διαγωνισμό, ο οποίος διοργανώνεται σε ετήσια βάση από το 2003. Μέλη της ομάδος ήταν οι: Ανδρονικίδης Γεώργιος (Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής, Π.Θ.), Βαρίτης Γεώργιος (Τμήμα Φαρμακευτικής), Δαραμούσκας Ιωάννης (Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής), Ηλιοπούλου Ευανθία (Τμήμα Φαρμακευτικής), Καλαφάτης Κωνσταντίνος (Τμήμα Φαρμακευτικής), Καρατζά Αναστασία (Τμήμα Φαρμακευτικής), Κατσαρού Βασιλική (Τμήμα Φαρμακευτικής), Κουστέλιου Μαρία (Τμήμα Φαρμακευτικής), Κωστόπουλος Βασίλειος (Καθηγητής, Τμήμα Μηχανολόγων & Αεροναυπηγών Μηχανικών), Λιόπετας Ιωάννης (Τμήμα Φαρμακευτικής), Παπαθανασίου Μαριάνθη (Τμήμα Φαρμακευτικής), Παπακωνσταντίνου Χαράλαμπος (Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Τεχνολογίας Υπολογιστών), Πατρινός Γεώργιος (Καθηγητής, Τμήμα Φαρμακευτικής), Σιαμόγλου Σταυρούλα (Τμήμα Φαρμακευτικής), Σπανός Δημήτριος (Τμήμα Φαρμακευτικής), Τσικρικά Αθηνά (Τμήμα Φαρμακευτικής), Τσιρώνη Άννα (Τμήμα Βιολογίας) και Ψάριας Γεώργιος (Τμήμα Φαρμακευτικής).
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ομάδα iGEM Patras & το Project Hippocrates μπορείτε να βρείτε στους παρακάτω συνδέσμους.
Σημείωση: Η κεντρική φωτογραφία του θέματος τραβήχτηκε προ Covid-19.
