Ανακοινώθηκε από τον ανεξάρτητο μη κερδοσκοπικό οργανισμό ShanghaiRanking Consultancy, η Παγκόσμια Ακαδημαϊκή Αξιολόγηση των Πανεπιστημίων (AcademicRanking of World Universities -ARWU), γνωστή και ως «Κατάταξη της Σαγκάης». Η εν λόγω κατάταξη θεωρείται ως μία από τις τρεις σημαντικότερες παγκόσμιες κατατάξεις. Μεθοδολογικά αξιολογείται κάθε Πανεπιστήμιο που διαθέτει αποφοίτους και καθηγητές βραβευμένους με Νόμπελ ή άλλα σημαντικά βραβεία, ερευνητές των οποίων τα άρθρα έχουν υψηλή επιστημονική απήχηση και επίδραση, και άρθρα και δημοσιεύσεις στα σημαντικά περιοδικά Natureκαι Science. Επιπλέον, στον πίνακα βρίσκονται Πανεπιστήμια με σημαντικό αριθμό δημοσιεύσεων που έχουν συμπεριληφθεί στη βάση Science-Citation Index-Expanded (SCIE) και στη βάση Social Science Index Citation Index (SSCI).

Από το 2003 που ξεκίνησε η δημοσίευση της κατάταξης περισσότερα από 1800 πανεπιστήμια αξιολογούνται κατατάσσονται και από αυτά δημιουργείται ο πίνακας με τα καλύτερα 500. Από την κατάταξη του 2019 και πέρα, δημοσιεύεται πίνακας με τα 1000 καλύτερα Πανεπιστήμια παγκοσμίως.

Με βάση τα αποτελέσματα της Κατάταξης, ένα ελληνικό Πανεπιστήμιο βρίσκεται στα 500 κορυφαία πανεπιστήμια παγκοσμίως και συνολικά 6 ελληνικά πανεπιστήμια βρίσκονται μεταξύ των 1000 καλύτερων του κόσμου. Κορυφαίο Ελληνικό Πανεπιστήμιο αναδεικνύεται για άλλη μια χρονιά το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (θέσεις 301-400). Στις θέσεις 501 έως 1000 βρίσκονται πέντε Ελληνικά Πανεπιστήμια και πιο συγκεκριμένα στις θέσεις 501-600 το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στις θέσεις 601-700, το Πανεπιστήμιο Κρήτης στις θέσεις 801-900, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων στις θέσεις 801-900, και τo Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας στις θέσεις 901-1000 (Βλέπε Πίνακα 1).

Τα Πανεπιστήμια κατατάσσονται με βάση 6 δείκτες ακαδημαϊκής και ερευνητικής επίδοσης. Για κάθε δείκτη το “καλύτερο” ίδρυμα βαθμολογείται με 100, οπότε κάθε άλλο ίδρυμα βαθμολογείται με το ποσοστό που υπολείπεται της βαθμολογίας του πρώτου. Οι δείκτες αυτοί είναι οι εξής:

1. Δείκτης ALUMNI: Ο αριθμός αποφοίτων που έχουν λάβει βραβεία (Nobel, Field) με βάρος 10%,
2. Δείκτης AWARD: Ο αριθμός μελών ΔΕΠ που έχουν λάβει βραβεία (Nobel, Field ) με βάρος 20%,
3. Δείκτης HiCi: Ο αριθμός μελών ΔΕΠ που συμπεριλαμβάνονται σε λίστες ερευνητών με πολύ μεγάλο αριθμό ετερο-αναφορών με βάρος 20%,
4. Δείκτης Ν&S:Ο αριθμός δημοσιεύσεων στα περιοδικά Nature και Science από το  2014 έως το 2018με βάρος 20%,
5. Δείκτης PUB: Ο αριθμός δημοσιεύσεων που συμπεριλαμβάνονται στις βάσεις δεδομένων Science Citation Index and Social Sciences Citation Index με βάρος 20%,
6. Δείκτης PCP: Η Κανονικοποιημένη κατά κεφαλή ακαδημαϊκή επίδοση, η οποία προκύπτει από το σταθμισμένο άθροισμα των παραπάνω δεικτών διά του αριθμού των μελών ΔΕΠ, με βάρος 10%.

Μία ακόμα σημαντική διάκριση που προκύπτει από την ανάλυση είναι ότι το ΕΚΠΑ είναι πρώτο μεταξύ των 20 Βαλκανικών Πανεπιστημίων που βρίσκονται στην Κατάταξη της ARWU.

θα πρέπει να τονιστεί ότι αποτελεί ιδιαίτερα μεγάλη επιτυχία τόσο για το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών όσο και για τα υπόλοιπα 5 ελληνικά Πανεπιστήμια η συμπερίληψη τους στον πίνακα κατάταξης της Σανγκάης (ARWU). Στη συγκεκριμένη κατάταξη το 30% της συνολικής βαθμολογίας προκύπτει από απόφοιτους και καθηγητές που έχουν κερδίσει βραβείο Νόμπελ ή και FIELD METAL στο πεδίο των μαθηματικών, ενώ δεν λαμβάνονται υπόψη άλλα σημαντικά βραβεία, μετάλλια και προσωπικές τιμές. Συνεπώς τα ελληνικά Πανεπιστήμια στα συγκεκριμένα κριτήρια κάθε χρόνο παίρνουν μηδέν.

Η θετική εκτίμηση για τη θέση των ελληνικών πανεπιστημίων και ειδικότερα του ΕΚΠΑ στη συγκεκριμένη κατάταξη, ενισχύεται από τα εξής δεδομένα: Σύμφωνα με τον Δρ. Isidro Aguillo, o οποίος είναι επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας της Webometrics, δραστηριοποιούνται παγκοσμίως 28.000 Πανεπιστήμια. Οι περισσότερες κατατάξεις συγκεντρώνουν και επεξεργάζονται στοιχεία για αυτό τον αριθμό Πανεπιστημίων. Με βάση συγκεκριμένα και προκαθορισμένα κριτήρια υπολογίζουν δείκτες και τη συνολική βαθμολογία κάθε Πανεπιστημίου. Εν συνεχεία θα επιλέξουν τα 500 ή τα 1000 πρώτα Πανεπιστήμια και δημιουργήσουν τον πίνακα της κατάταξης. Με βάση τα ανωτέρω αδιαμφισβήτητα δεδομένα, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών που βρίσκεται στα top400 με απλή αναγωγή σε ποσοστό βρίσκεται στο 1,4% των καλύτερων Πανεπιστημίων Παγκοσμίως. Υπολογίζοντας αντίστοιχα τη θέση των υπόλοιπων ελληνικών πανεπιστημίων το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης βρίσκεται στο 2,1%, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στο 2,5%, τα Πανεπιστήμια Κρήτης και Ιωαννίνων στο 3,2% και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας στο 3,5% των καλύτερων πανεπιστημίων παγκοσμίως. 

Πίνακας 1: Παγκόσμια  Κατάταξη Ελληνικών Πανεπιστημίων και Επιμέρους Δείκτες στον πίνακα ARWU για το 2020 (ShanghaiRanking)

Πηγή: http://www.shanghairanking.com/ARWU2020.html

 Πίνακας 2: Η επίδοση του ΕΚΠΑ στους Επιμέρους Δείκτες της Κατάταξης ARWU την περίοδο 2016-2020

Πηγή: http://www.shanghairanking.com/ARWU2020.html

 Στην κατάταξη του 2020 συμπεριλαμβάνονται Πανεπιστήμια από 64 χώρες. (Δείτε πίνακα 3). Τα Πανεπιστήμια από τις Ηνωμένες Πολιτείες κυριαρχούν στη φετινή κατάταξη, με 8 πανεπιστήμια μεταξύ των κορυφαίων 10, 45 Πανεπιστήμια μεταξύ των κορυφαίων 100, 137 Πανεπιστήμια μεταξύ των κορυφαίων 500 και 206 Πανεπιστήμια  μεταξύ των κορυφαίων 1000. Η Κίνα διαθέτει 154 πανεπιστήμια που κατατάσσονται στα Top 1000, 66 Πανεπιστήμια σταTop 500, και 4 στα κορυφαία 100. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει 61 Πανεπιστήμια στα Top1000 πανεπιστήμια, με 36 από αυτά στα Top 500, 8 στα Top 100 και 2 Πανεπιστήμια στα 10 καλύτερα Πανεπιστήμια παγκοσμίως. Η Ελλάδα, χάρη στην παρουσία  ενός Πανεπιστημίου στο top400 (ΕΚΠΑ) και στις 5 θέσεις στην κατηγορία 501-1000, βρίσκεται στην 37^η θέση μεταξύ 64 χωρών που εκπροσωπούνται στην κατάταξη.

Πίνακας 3: Στατιστικά στοιχεία χωρών σχετικά με την κατάταξη ARWU

Πηγή: http://www.shanghairanking.com/ARWU-Statistics-2020.html

Η πρώτη πεντάδα των κορυφαίων πανεπιστημίων είναι ακριβώς ίδια με την περσινή. Πρώτο βρίσκεται το Χάρβαρντ, για 18η συνεχόμενη χρονιά, και ακολουθεί το Στάνφορντ. Την πρώτη τριάδα συμπληρώνει το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ –το πρώτο μη Αμερικανικό και Ευρωπαϊκό, ενώ ακολουθεί το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ). Στην πέμπτη θέση βρίσκεται το Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας. Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν το Πρίνστον, το Κολούμπια, το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, και στη 10^η θέση το Πανεπιστήμιο του Σικάγο.

Το πρώτο Ευρωπαϊκό  και μη βρετανικό πανεπιστήμιο της πρώτης εικοσάδας είναι το νεοσύστατο Γαλλικό Πανεπιστήμιο Paris -Saclay στην 14^η θέση και ακολουθεί το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Ζυρίχης, στη 20η θέση. Τα Πανεπιστήμια του Τόκιο (Ιαπωνία - 26^η θέση παγκοσμίως) και Tsinghua (Κίνα - 29^η θέση), ηγούνται των Πανεπιστημίων της Ασίας. Από την Ωκεανία το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης βρίσκεται στην υψηλότερη θέση μεταξύ των Πανεπιστημίων Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας (35^η θέση παγκοσμίως). Από την Αφρικανική Ήπειρο στην καλύτερη θέση ισοβαθμούν δύο Πανεπιστήμια από τη Νότια Αφρική, το Πανεπιστήμιο του Κέιπ Τάουν  και το Πανεπιστήμιο Witwatersrand, (θέση 201-300 παγκοσμίως).