Γράφει ο Γιώργος Λούντος, CEO της BIOEMTECH. Δείτε το πλήρες βιογραφικό εδώ.
Η εκμηδένιση των αποστάσεων σημαίνει ότι όλοι στον πλανήτη είμαστε μία κοινότητα. Και φάνηκε πως τελικά άλλοι γρηγορότερα και άλλοι με κάποια καθυστέρηση, λειτουργήσαμε ως μία κοινότητα. Θέλω να είμαι αισιόδοξος και να πιστεύω πως αυτή η κρίση θα ταρακουνήσει τους πάντες. Κυρίως τους απλούς πολίτες, που στο κάτω κάτω είναι αυτοί που επιλέγουν τους πολιτικούς τους. Και μπορούν να αξιολογήσουν και την αποτελεσματικότητά τους κατά την περίοδο της κρίσης, αλλά και την αποτελεσματικότητά τους την επόμενη ημέρα.
Ζούμε σε μία εποχή που οι εύκολες λύσεις και ο λαϊκισμός φάνηκαν να κερδίζουν έδαφος στην κοινωνία. Ωστόσο, γεγονότα όπως χιλιάδες θάνατοι, καραντίνα για μήνες και κλείσιμο χιλιάδων επιχειρήσεων είναι πράγματα στα οποία οι εύκολες εξηγήσεις και οι μαγικές λύσεις δε θα πείσουν. Ίσως να είναι το τέλος μιας εποχής που φαινόταν αδιέξοδη, αλλά θα το δούμε αυτό...
Νομίζω πως η Έρευνα θα κερδίσει από αυτή την περιπέτεια. Ο κόσμος έδειξε πως ακούει τους επιστήμονες. Περισσότερο και από τους πολιτικούς, αλλά και από θρησκευτικούς ηγέτες. Μία μικρή νίκη του ορθολογισμού, που ελπίζω να έχει συνέχεια, καθώς αυτή τη στιγμή οι ελπίδες του κόσμου είναι στην Επιστήμη.
Τώρα το ενδιαφέρον είναι στο χώρο της Υγείας. Ωστόσο, είδαμε πως η μόλυνση στις μεγάλες πόλεις υποχώρησε αισθητά αυτές τις μέρες. Επομένως είναι καλή στιγμή για να δούμε τι μπορεί να προσφέρει η εφαρμογή της Επιστήμης και στο περιβάλλον. Η Πληροφορική έδωσε άμεσα λύσεις και σε θέματα πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας και σε εκπαίδευση και στην εξυπηρέτηση του πολίτη. Έγινε προφανές πως εργαλεία για να γίνει η ζωή μας απλούστερη υπάρχουν σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς.
Είναι σημαντικό οι ερευνητές να διεκδικήσουν περισσότερα κονδύλια. Όχι όμως σα μία "αυτόματη διαδικασία", αλλά δείχνοντας πως η έρευνά τους εκτός από νέα γνώση μπορεί να κάνει την καθημερινότητα όλων καλύτερη. Και η Πολιτεία οφείλει να επενδύσει στην Έρευνα, αξιολογώντας πάντα την ποιότητα του ερευνητικού αποτελέσματος.
Start-up στην εποχή του κορονοϊού: ευκαιρίες και αναζήτηση κεφαλαίων
Υπάρχει σημαντικός αριθμός νεοφυών εταιριών στη χώρα μας οι οποίες παρέχουν πολύ ενδιαφέρουσες λύσεις και στο χώρο της Υγείας και των μεταφορών και των τηλεπικοινωνιών. Αλλά και σε παραδοσιακότερους χώρους, όπως η αγροτοδιατροφή και ο τουρισμός, όπου το τοπίο αλλάζει ραγδαία. Προφανώς και οι εταιρίες αυτές μπορούν να αξιοποιήσουν τη νέα συγκυρία, καθώς διαθέτουν επιστημονική καινοτομία.
Αλλά το σημαντικό είναι πως διαθέτοντας την επιχειρηματική νοοτροπία, μπορούν να φέρουν τα αποτελέσματα της Έρευνας γρήγορα στην αγορά και την κοινωνία. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε πως ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος. Όχι μόνο από παραδοσιακές χώρες όπως η Αμερική, η Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, αλλά και από χώρες κοντινές στη νοοτροπία μας (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισραήλ), οι οποίες φαίνεται πως κινούνται πολύ γοργότερα. Και βέβαια θα πρέπει να έχουμε κατά νου πως το τοπίο στην Ασία αλλάζει ταχέως. Νομίζω όμως πως οι περισσότερες νεοφυείς εταιρίες γνωρίζουν καλά πως ο κόσμος αλλάζει ραγδαία και αναζητούν επιχειρηματικές ευκαιρίες στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται.
Οι start up είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες εταιρίες. Οι περισσότερες τα πρώτα έτη της ζωής τους έχουν ελάχιστα ή και καθόλου έσοδα. Αυτός είναι και ο σημαντικότερος λόγος που οι εταιρίες αυτές αναζητούν χρηματοδότηση (κυρίως από επενδυτές). Ειδάλλως η συντριπτική πλειονότητα τους δεν επιβιώνει. Τα κεφάλαια των επενδυτών καλύπτουν κάποια χρονική περίοδο, μέχρι η επιχειρηματική ιδέα να έχει έσοδα. Έτσι οι εταιρίες αυτές προσλαμβάνουν νέα άτομα, αποκτούν -εφόσον απαιτείται- υποδομές και τελειοποιούν τα προϊόντα ή υπηρεσίες τους. Είναι προφανές πως το πάγωμα των οικονομικών δραστηριοτήτων για μήνες θέτει σε σοβαρό κίνδυνο το όλο εγχείρημα, καθώς τα κεφάλαιά τους μπορούν εύκολα να εξαντληθούν.
Μία start up πρέπει σίγουρα να παρακολουθεί προσεκτικά τις εξελίξεις, αρχικά στα μέτρα στήριξης από την Πολιτεία. Ήδη, έχουν παρασχεθεί οικονομικές διευκολύνσεις για αρκετούς κλάδους, συμπεριλαμβανομένων και των start up. Μπορούν φυσικά να γίνουν περισσότερα, αν και πρέπει να είμαστε δίκαιοι και να αναγνωρίσουμε πως η Πολιτεία δε μπορεί να στηρίξει άκριτα οποιαδήποτε επιχειρηματική ιδέα υπάρχει. Για να είναι βιώσιμη μια επιχείρηση δεν αρκεί να υπάρχει μια καλή ιδέα.
Η στήριξη από Τράπεζες θεωρώ πως είναι πολύ δύσκολο να υπάρξει σε start up, καθώς εκ των πραγμάτων κάθε νέα επιχειρηματική ιδέα έχει μεγάλο ρίσκο. Ακούγεται πως θα έρθει δυνατότητα για ευνοϊκά δάνεια, αλλά και οι συμμετέχοντες σε μία start up πρέπει να καταλάβουν πως ο τραπεζικός δανεισμός είναι σοβαρή δέσμευση. Εφόσον δεν έχουν εγγυημένα έσοδα, μάλλον δεν είναι κατάλληλος για όσους κάνουν τα πρώτα τους επιχειρηματικά βήματα.
Μία προσιτή πηγή χρηματοδότησης είναι τα Ερευνητικά Προγράμματα ΕΣΠΑ, που ήδη τρέχουν. Αυτή τη στιγμή οι όροι χρηματοδότησης των εταιριών είναι σχεδόν απαγορευτικοί, καθώς μία εταιρία πρέπει πρώτα να κάνει δαπάνες και αφού πιστοποιηθούν να πληρωθούν από το ΕΣΠΑ. Ωστόσο, οι start up δεν έχουν την οικονομική ρευστότητα για να κάνουν δαπάνες δεκάδων χιλιάδων ευρώ με ιδίους πόρους. Μία λύση είναι να επιτραπεί η χρηματοδότηση των εταιριών με προκαταβολή, όπως άλλωστε γίνεται στα αντίστοιχα Ευρωπαϊκά Έργα και παραδόξως δεν γίνεται στα ΕΣΠΑ, παρότι χρηματοδοτούνται και πάλι από την Ευρώπη. Γνωρίζουμε πως αυτός είναι περιορισμός από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ελπίζουμε να αρθεί στα πλαίσια των μέτρων διευκόλυνσης, που συζητιούνται σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Ωστόσο, εδώ μία άμεση τεχνική επιλογή είναι να υπάρχει δυνατότητα προκαταβολής με εγγύηση Δημοσίου, κάτι το οποίο μπορεί να γίνει με ευθύνη της Πολιτείας. Άλλωστε τα έργα ελέγχονται διεξοδικά στο μέσο και στο τέλος και κάθε μη επιλέξιμη δαπάνη μπορεί να αφαιρεθεί από επόμενες δόσεις. Ελάχιστο ποσοστό των δαπανών δεν πιστοποιούνται. Άρα αυτό αποτελεί μία άμεση και ρεαλιστική λύση, που θα δώσει ανάσα σε αρκετές start up.
Τέλος οι start up είναι καλό να συζητούν μεταξύ τους και να μη μείνουν αδρανείς. Καθώς το "οικοσύστημα" αποτελεί ελπίδα για το μέλλον ή τουλάχιστον αυτό έχει ακουστεί πολλές φορές από επίσημα χείλη, είναι σημαντικό να αξιοποιηθούν όλες οι επαφές που διαθέτουν. Οι περισσότερες εταιρίες βρίσκονται σε κάποιο Τεχνολογικό Πάρκο ή κάποια θερμοκοιτίδα, που εδρεύουν ή είναι σε επικοινωνία με Ερευνητικά Κέντρα, Πανεπιστήμια, Επιμελητήρια, Τράπεζες και άλλους σημαντικούς φορείς. Επομένως, κανείς δεν είναι μόνος και το μήνυμα μπορεί να μεταδοθεί ψηλά.
Οι start up στην Ελλάδα αποτελούν ένα πολύ μικρό υποσύνολο των επιχειρήσεων, το οποίο όμως έχει τη δυναμική και για να συγκρατήσει επιστήμονες και για να επαναπατρίσει και για να δημιουργήσει ποιοτικές θέσεις εργασίας. Ουσιαστικά, μόλις τα τελευταία χρόνια η χώρα μας άρχισε να έχει ενεργό δράση στον τομέα αυτό. Ακόμα και σήμερα πολλοί νέοι ερευνητές είναι διστακτικοί στο να πραγματοποιήσουν επιχειρηματικά βήματα. Το οικοσύστημα είναι πολύ ευαίσθητο... Αν αφεθεί μόνο του να αντιμετωπίσει μια οικονομική κρίση και είναι πολύ εύκολο να γυρίσει όλη προσπάθεια μία δεκαετία πίσω. Πιστεύω πως αποτελεί πρόκληση και για την Πολιτεία να δείξει πως μία πρόσκαιρη κρίση δεν θα πρέπει να επηρεάσει μια αλλαγή σελίδας που συντελείται. Θέλω να πιστεύω πως θα δείξει τα ίδια αντανακλαστικά που έδειξε μέχρι τώρα στον τομέα της δημόσιας Υγείας.
Η BIOEMTECH εν μέσω Covid-19
Η BIOEMTECH έχει ως αντικείμενο την ανάπτυξη μικρών φορητών συστημάτων για την απεικόνιση νέων φαρμάκων σε πειραματόζωα σε πραγματικό χρόνο. Επιπλέον, παρέχουμε και εμείς οι ίδιοι υπηρεσίες πλήρους μελέτης φαρμάκων σε πειραματόζωα, στις υποδομές μας εντός του Τεχνολογικού Πάρκου "Λεύκιππος" του ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος".
Διεθνώς, αλλά και σε εθνικό επίπεδο, πραγματοποιείται σημαντική έρευνα σε μοντέλα πειραματόζωων του SARS-CoV-2. Αυτή λαμβάνει χώρα σε εξειδικευμένα εργαστήρια, που διαθέτουν τα κατάλληλα επίπεδα ασφαλείας. Εμείς αν και δε διαθέτουμε αντίστοιχα επίπεδα ασφαλείας μπορούμε να βοηθήσουμε με δύο τρόπους:
- Διαθέτοντας τα απεικονιστικά συστήματά μας σε εργαστήρια, ακόμη και πολύ μικρά. Η τεχνολογία μας μπορεί να αποσταλεί και να χρησιμοποιηθεί με σύντομη τηλε-εκπαίδευση του χρήστη. Αυτό αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα έναντι των υπαρχόντων λύσεων. Πρώτoν, διότι τα συμβατικά απεικονιστικά συστήματα -λόγω διαστάσεων- δε μπορούν να εγκατασταθούν παρά μόνο σε μεγάλα εργαστήριο. Δεύτερον, διότι η κατασκευή τους είναι χρονοβόρος. Και τρίτον, διότι τόσο η εγκατάσταση, όσο και εκπαίδευση του τελικού χρήση απαιτούν φυσική παρουσία των κατασκευαστών.
- Αναλαμβάνοντας μελέτες για την αξιολόγηση νέων σκευασμάτων (π.χ. νανοσωματιδίων) που στοχεύουν τους πνεύμονες μέσω διαφόρων οδών χορήγησης. Οι μελέτες αυτές, στα πρώτα στάδιά τους, πραγματοποιούνται σε φυσιολογικά πειραματόζωα, ώστε να εντοπιστούν τα πιο πολλά υποσχόμενα σκευάσματα, τα οποία θα αξιολογηθούν σε δεύτερο χρόνο σε παθολογικά μοντέλα. Διαθέτουμε ήδη εμπειρία τόσο στη μελέτη νανοσωματιδίων όσο και στην στόχευση των πνευμόνων και την απεικόνιση της λειτουργίας αυτών.
Το καλύτερο που έχει να κάνει ο κάθε ερευνητής είναι να συνεχίσει να εργάζεται στον τομέα του. Φυσικά μπορεί και οφείλει να σκεφτεί δημιουργικά και να διερευνήσει κατά πόσο μπορεί άμεσα ή έμμεσα να βοηθήσει την παγκόσμια προσπάθεια με την τεχνογνωσία και εμπειρία που ήδη διαθέτει.
Στη δική μας περίπτωση, θα ήταν αναληθές να ισχυριστούμε πως είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν βιολογικά πειράματα από το σπίτι. Θεωρώντας πως η κρίση θα κρατήσει πεπερασμένο διάστημα, κινηθήκαμε σε 2 άξονες:
Ο πρώτος αφορά τη διευθέτηση εκκρεμοτήτων σε θέματα λογισμικού, επεξεργασίας δεδομένων, δημοσιεύσεων, αλλά και οργάνωσης και αυτοματοποίησης διαδικασιών και παραγωγής διαφημιστικού υλικού. Είναι όλα αυτά τα μικρά -αλλά σημαντικά- πράγματα που καθημερινά παραπονούμαστε όλοι πως δεν έχουμε χρόνο να ασχοληθούμε. Τώρα μας δίνεται η ευκαιρία, να τα υλοποιήσουμε. Έτσι συνεχίζουμε τις τακτικές μας συναντήσεις (μέσω τηλεδιάσκεψης) και θέτουμε στόχους σε ομαδικό και ατομικό επίπεδο. Το αποτέλεσμα δείχνει πως έστω και πιο αργά και δύσκολα, κλείνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος και θα είμαστε καλύτεροι την επόμενη ημέρα.
Ο δεύτερος αφορά στην επικοινωνία με δυνητικούς πελάτες. Δεδομένου ότι όλοι βρίσκονται σπίτι, φαίνεται πως έχουν περισσότερο χρόνο για επικοινωνία και χαλαρότερες επαφές. Ήδη έχουμε πραγματοποιήσει σημαντικό αριθμό συζητήσεων και τηλε-επιδείξεις των προϊόντων μας, κυρίως σε ομάδες της Αμερικής και της Κίνας. Παράλληλα είμαστε σε επικοινωνία με εταιρίες που ενδιαφέρονται για ανάθεση υπηρεσιών στο κοντινό μέλλον. Φαίνεται πως διεθνώς όλοι προσπαθούν να αξιοποιήσουν όσο γίνεται αυτή την περίοδο, ώστε να σχεδιάσουν την "επόμενη ημέρα" και να κερδίσουν το χαμένο χρόνο όταν αυτή έρθει. Οι συζητήσεις αυτές είτε για πώληση προϊόντων είτε για ανάθεση υπηρεσιών είναι εκ των πραγμάτων χρονοβόρες και αυτή την περίοδο έχουμε όλοι το χρόνο να τις επιταχύνουμε.
